ARTYKUŁY REFERENCYJNE
BIBLIOTEKA ŹRÓDŁOWA ENERGETYKI PROSUMENCKIEJ
www.klaster3x20.pl
Geneza i cele biblioteki BŹEP (Cały dokument można przejrzeć TUTAJ)

1. Biblioteka BŹEP jest wprost odpowiedzią na potrzebę nowej konsolidacji wiedzy wywołaną zmianą paradygmatu rozwoju energetyki, w tym na potrzebę konsolidacji nowego języka do opisu energetyki na nowej trajektorii jej rozwoju.

W tym zakresie biblioteka BŹEP wychodzi bezpośrednio naprzeciw tezy Kuhna (autora książki Struktura rewolucji naukowych), która orzeka, że zakończenie zmiany paradygmatu rozwoju określonej dziedziny (u nas energetyki) następuje wówczas, kiedy pojawiają się nowe podręczniki, z językiem do opisu tej dziedziny według nowego paradygmatu. Biblioteka BŹEP wychodzi również bezpośrednio naprzeciw wymaganiom związanym z faktem, że dokonująca się zmiana paradygmatu rozwoju energetyki odbywa się w trybie innowacji przełomowej, czyli w zderzeniu pretendentów do rynków energii/paliw ukształtowanych w oparciu o model prosumencki (z prosumenckimi łańcuchami wartości obejmującymi łącznie: szeroko rozumianą efektywność energetyczną, źródła OZE i inteligentną infrastrukturę)z liderami (przedsiębiorstwami ”zasiedziałymi” realizującymi innowacje przyrostowe/zachowawcze) na dotychczasowych rynkach produktowych energetyki WEK. (BŹEP, Działy: 1.01.05, 1.01.06 – Popczyk).


2. Konsekwencją zmiany paradygmatu rozwoju energetyki jest potrzeba prac rozpoznawczych, badawczych i naukowych w dyscyplinie ENERGETYKA (pole badawcze Energetyka prosumencka).

Biblioteka BŹEP jest z założenia platformą służącą do konsolidacji tych prac wokół kluczowych celów przebudowy energetyki, w dodatku w szerokim otoczeniu, zakreślonym przez złoty czworokąt, który obejmuje: naukę, biznes, samorządy i szeroko rozumiany kapitał społeczny (stowarzyszenia). Właśnie ten czworokąt tworzy środowisko, w którym powinny być wykonywane ogólnie prace badawcze i rozwojowe jeśli mają one mieć potencjał zapewniający im praktyczną użytecznośćw energetyce EP (przekładać się na masową innowacyjność, która jest fundamentalną cechą energetyki EP i w nierozerwalny sposób obejmuje innowacyjność twardą/technologiczną i miękką/zarządczą). Oczywiście, w przypadku biblioteki BŹEP w naturalny sposób powinna następować stopniowa konsolidacja prac doktorskich oraz prac naukowych (badawczych) spełniających kryteria awansowe w procedurach dotyczących uzyskiwania stopnia naukowego doktora habilitowanego i tytułu naukowego profesora. W tym aspekcie podkreśla się, że energetyka EP ma ogromny, „wschodzący” potencjał tematyczny takich badań.(BŹEP, Działy: 1.01.06 –Fice;1.02.02 – Dębowski; 1.02.06 – Wójcicki; 1.02.07 – Michalak, Zygmanowski; 1.03.03 – Michalak, Zygmanowski; 1.03.04 – Nocoń).


3. Szczególnym powodem utworzenia biblioteki BŹEP było powołanie w 2013 r., z inicjatywy i pod przewodnictwem niżej podpisanego, Kierunku dydaktycznego ENERGETYKA na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej (pierwszy rocznik rozpoczął studia na tym Kierunku w roku akademickim 2013/2014).

Tym samym pojawiła się potrzebawszechstronnych działań na rzecz ukształtowania efektów wiedzowych i umiejętnościowych oraz kompetencji społecznych w kształceniu na tym Kierunku. Utworzenie biblioteki BŹEP było jednym z tych działań. Podkreśla się przy tym, że powołanie Kierunku Energetyka w środowisku Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej ma duże znaczenieogólne (w kraju) z punktu widzenia kształtowania profilu programowego studiów w obszarze energetyki EP. Decydują o tym charakterystyczna struktura „wyjściowa” kompetencji Wydziału. Struktura ta obejmuje przede wszystkim niekwestionowane historyczne osiągnięcia Wydziału w zakresie elektroenergetyki WEK, zarówno w aspektach technicznych(systemowym, czyli pracy całego SEE, a także sieciowym i urządzeniowym), jak również w aspektach ekonomicznych (ekonomiki całego SEE i gospodarki energetycznej, przede wszystkim przemysłowej, ale również komunalnej). Z drugiej strony wyjściowa struktura obejmuje historycznie wiodący na Wydziale Kierunek Elektrotechnika i sukcesywnie tworzone późniejsze trzy Kierunki: Telekomunikacja i Elektronika, Mechatronika oraz Informatyka. Zatem środowisko Wydziału jest jednym z najbardziej sprzyjających w kraju do ukształtowania treści programowych Kierunku Energetyka odpowiadających współczesnym potrzebom.(Dział 1.01.06 – Popczyk).


4. W zakresie dydaktyki biblioteka BŹEP ma specjalne znaczenie. W szczególności ma ona pobudzać wśród studentów samokształcenie w obszarze energetyki EP.

Chodzi przy tym nie tylko o studentów na Kierunku Energetyka sprofilowanym tak jak na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej, za pomocą systemu pojęciowego (obejmującego język i strukturę wiedzy) ukierunkowanego na energetykę EP (ze specjalnościami takimi jak: Zasoby i technologie odnawialne, Technologie smart grid, Energetyka prosumencka, Synergetyka); mówi się tu o systemie pojęciowym „ukierunkowanym” na energetykę EP, bo do dojrzałej postaci tego systemu jest jeszcze daleko. Chodzi także o studentów licznych kierunków Energetyka w kraju, sprofilowanych tradycyjnie, za pomocą systemu pojęciowego ugruntowanego na starej trajektorii rozwoju energetyki WEK. Chodzi także o studentów innych kierunków niż Energetyka, w szczególności takich jak: Elektrotechnika, Informatyka, Elektronika, Telekomunikacja, Mechatronika. (Działy: 1.03.03 – Musialik; 1.03.14 – Larisch, Mostowska; 1.03.15 – Kwoczak, Fidewicz; 2.02.04 – Kordas;.2.02.08 – Wicher; Do wymienionych tu Raportów, opracowanych przez studentów w dużym stopniu w trybie samokształcenia, należy podkreślić inne formy studenckiej aktywności na rzecz rozwoju biblioteki BŹEP. Ciekawym przykładem jest opracowanie, w ramach praktyk odbywanych w CEP przez Roberta Buhla i Marka Miłucha, studentów Kierunku Informatyka na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej, autorskiego silnika wyszukiwarki biblioteki BŹEP, a szerzej systemu jej zarządzania).


5. Z punktu widzenia celów biblioteki BŹEP ważna jest formuła/struktura biblioteki, która ukształtowała się po włączeniu do niej (sierpień 2015) Obserwatora przebudowy energetyki (EP-NI-WEK) jako trzeciego segmentu biblioteki (oprócz dwóch pierwotnych, którymi były: cz. 1 – „konsolidacja wiedzy” oraz cz. 2 – „konsolidacja rozwiązań/modeli referencyjnych”).

Włączenie do biblioteki Obserwatora, który został stworzony poza nią (chociaż na stronie www.klaster3x20.pl ukazywał się od początku, tzn. od maja 2015 roku, w „sąsiedztwie” biblioteki) jest skutkiem wielkiej strategicznej dynamiki przebudowy energetyki na świecie. Bez dobrego rozeznania tej dynamiki nie może być mowy o dobrych badaniach i o dobrym kształceniu (p. 2, 3, 4). Jednak śledzenie dynamiki, przy lawinowo (i chaotycznie) rosnącej w Internecie ilości informacji dotyczącej przebudowy staje się coraz trudniejsze. Obserwator (każdy numer jest opracowywany z uwzględnieniem strategicznej selekcji informacji według metodyki SWOT, por. Zapowiedź Obserwatora) ułatwia to śledzenie. Z drugiej strony pozwala na bieżąco „weryfikować” istotność (jakość, trafność) badań i propozycji rozwiązań środowiska autorskiego związanego z biblioteką BŹEP.


Próba definicji energetyki prosumenckiej

Przedstawia się tu następującą trójczłonową definicję energetyki prosumenckiej (jest to definicja autorska, ugruntowana w ramach licznych dyskusji i analiz bilansowych ukierunkowanych w szczególności na konstruktywną implementację unijnej Energetycznej Mapy Drogowej 2050).
Po pierwsze, prosument to dotychczasowy odbiorca, który wykorzystuje dostępne na konkurencyjnym rynku technologie energetyczne (wytwórcze i proefektywnościowe po stronie popytowej, czyli po stronie użytkowania energii i paliw), w szczególności podejmuje produkcję energii elektrycznej na własne potrzeby w źródłach OZE.
Po drugie, energetyka prosumencka, to przejście od produktów (w energetyce sektorowej) do energetycznych łańcuchów wartości (zintegrowana gospodarka energetyczna); prosument zmienia produktowe podejście w zakresie pokrywania zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło i paliwa transportowe (osobny zakup od branżowych/sektorowych dostawców) na gospodarkę integrującą popyt i podaż we wszystkich trzech segmentach potrzeb energetycznych (energia elektryczna, ciepło, energia transportowa).
Po trzecie, energetyka prosumencka, to synteza energetyki i inteligentnej infrastruktury; przy tym wykorzystanie inteligentnej infrastruktury do zarządzania gospodarką energetyczną jest tylko częścią inteligentnej infrastruktury prosumenta, wykorzystywanej przez niego w całym zakresie aktywności (zaspakajania potrzeb życiowych ludności, w tym teleedukacja, telepraca, telemedycyna, bezpieczeństwo szeroko rozumiane, komfort, inne).

Komentarz. Zaproponowana definicja rozciąga się swoim zakresem na wszystkich odbiorców energii/paliw (jest rozszerzona względem potocznego rozumienia, redukującego najczęściej pojęcie prosumenta do właściciela domu jednorodzinnego). W definicji kładzie się akcent na kształtowanie gospodarki energetycznej na „miarę”, czyli na gospodarkę dostosowaną do specyficznych potrzeb odbiorcy (szeroko rozumianego), a przyszłego prosumenta. W tym podejściu kluczową rolę odgrywa segmentacja podmiotowa energetyki prosumenckiej oraz perspektywy rozwoju infrastruktury smart gridi inteligentnych prosumenckich instalacji energetycznych.