PPTE 2050

Jan Popczyk

Ur. 21 września 1945 w Ślęcinie, zm. 13 września 2024 w Gliwicach – polski inżynier elektrotechnik, profesor doktor habilitowany nauk technicznych, nauczyciel akademicki. Główny autor koncepcji reformy rynkowej elektroenergetyki w Polsce po zmianach ustrojowych w 1989 r. Prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych, członek Komitetu Energetyki Polskiej Akademii Nauk oraz Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Prezes Stowarzyszenia Założycielskiego Elektroprosumeryzmu. Prezes Stowarzyszenia Klaster 3x20, wiceprezes Polskiej Platformy Technologicznej Zielonej Energii. Współzałożyciel Stowarzyszenia Dolivo i twórca Powszechnej Platformy Transformacji Energetyki.

Życiorys

Urodził się 21 września 1945 r. w miejscowości Ślęcin w ówczesnym województwie kieleckim. W 1970 r. ukończył studia magisterskie na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej na kierunku elektrotechnika. Od 1970 r. do 2016 r. był zatrudniony w Politechnice Śląskiej z wyjątkiem okresu pełnienia funkcji prezesa Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA. W 1970 r. rozpoczął studia doktoranckie i podjął pracę na stanowisku asystenta. Cztery lata później uzyskał stopień doktora, a w 1979 r. stopień doktora habilitowanego. W 1987 r. nadano mu tytuł profesora, a w 1997 r. objął stanowisko profesora zwyczajnego na Politechnice Śląskiej. Inicjator i kierownik studiów podyplomowych Rynek Energii na tej uczelni[2].

Specjalista z zakresu transformacji energetycznej, generacji rozproszonej, odnawialnych źródeł energii i prosumeryzmu w elektroenergetyce. Pionier statystyki, probabilistyki i optymalizacji w sieciach elektroenergetycznych. Współautor projektu transformacji energetycznej Polski oraz uczestnik jego wdrażania. W 1990 r. pełnił funkcję przewodniczącego sejmowego zespołu ds. reformy polskiego systemu elektroenergetycznego i zainicjował powstanie Polskich Sieci Elektroenergetycznych. W latach 1998–1999 pełnił funkcję doradcy Ministra Finansów Leszka Balcerowicza, a w latach 1995–1999 doradcy Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego (obecnie Oddział w Gliwicach Tauron Dystrybucja). W latach 1994–1995 przewodniczący organizacji CENTREL, która za jego kadencji doprowadziła do połączenia systemu elektroenergetycznego Grupy Wyszehradzkiej z systemem elektroenergetycznym Europy Zachodniej. Członek Komitetu Energetyki PAN (od 1990 r.). Członek Sekcji Systemów Elektroenergetycznych Komitetu Elektrotechniki PAN (od 1985 r.). Członek SEP (od 1968 r.). Członek Komitetu Energetycznego przy Radzie Gospodarczej i Społecznej ONZ[2]. Dyrektor wykonawczy UNIPEDE jako reprezentant państw Europy Środkowej i Wschodniej (1995 r.). Członek organizacji międzynarodowych: Komitet Energetyczny w Komitecie Gospodarczym Europy ONZ - Genewa, WEC - Londyn, CIGRE - Paryż (1988-1995).

Po 1995 r. współuczestniczył w tworzeniu czterech firm i zarządzaniu nimi na stanowiskach prezesa lub przewodniczącego rady nadzorczej: Partner na Rynku Energii (firma konsultingowa, stanowisko prezesa od utworzenia w 1995 r. do 2001 r.), Polskie Elektrownie Gazowe (firma inwestycyjno-konsultingowa, stanowisko prezesa od utworzenia w 2001 r. do 2007 r.), Infrastruktura Gminna Grupa Zachód (firma inwestycyjno-logistyczna, funkcja przewodniczącego rady nadzorczej od utworzenia w 2002 r. do 2005 r.), eGmina Infrastruktura Energetyka (firma innowacyjna-edukacyjna, funkcja przewodniczącego rady nadzorczej od utworzenia w 2006 r.). Jako przedstawiciel firmy Partner na Rynku Energii wspólnie z firmą WINUEL SA i Politechniką Śląską utworzył w 1998 r. portal internetowy Centrum Informacji o Rynku Energii CIRE.

Twórca koncepcji Transformacji Energetycznej w Trybie Innowacji Przełomowej do Elektroprosumeryzmu. Stworzył i prowadził od 2006 r. Konwersatorium Inteligentna Energetyka. W latach 2013–2018 tworzył elektroniczną Bibliotekę Źródłową Energetyki Prosumenckiej, którą przekształcił w Powszechną Platformę Transformacyjną Energetyki 2050. W 2018 r. opublikował triplet paradygmatyczny Transformacji Energetycznej w Trybie Innowacji Przełomowej do Elektroprosumeryzmu (TETIPE). W 2024 r. opracował Białą Księgę transformacji energetycznej do elektroprosumeryzmu wydaną pod auspicjami Senackiej Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu.

Za zasługi w dziedzinie elektroenergetyki został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[2]. Laureat nagrody Kreator Nowej Energetyki[9]. Członek honorowy Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

Zmarł 13 września 2024 w Gliwicach, pochowany został na tamtejszym Cmentarzu Centralnym[1].

Przypisy

  1. Ostatnie pożegnanie śp. Profesora Jana Popczyka, www.sep.gliwice.pl

  2. Jolanta Skwaradowska, Zmarł prof. dr hab. inż. Jan Popczyk [online], Politechnika Śląska, 17 września 2024

  3. Stowarzyszenie Założycielskie Elektroprosumeryzmu

  4. Popczyk Jan prof, Kongres Obywatelski

  5. Informator Stowarzyszenia Założycielskiego Elektroprosumeryzmu i Centrum Energetyki Prosumenckiej

  6. Powszechna Platforma Transformacyjna Energetyki

  7. Powszechna Platforma Transformacyjna Energetyki

  8. Zapadła decyzja o zakończeniu działalności CENTREL-a - Aktualności - PSE

  9. Zmarł prof. Jan Popczyk. Wybitny polski energetyk i twórca PSE - WysokieNapiecie.pl, wysokienapiecie.pl, 14 września 2024 r.

  10. Nie żyje prof. Jan Popczyk – laureat nagrody Kreator Nowej Energetyki, www.energetyka-rozproszona.pl

  11. Jan Popczyk, Biała Księga transformacji energetycznej do elektroprosumeryzmu, Warszawa: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, 2024, s. 1, ISBN 978-83-67476-29-4.

  12. Pożegnanie profesora Jana Popczyka, „Tydzień w SEP”, 450, sep.com.pl [dostęp 2024-10-02].

Wybrane publikacje

  1. Popczyk J. Proces odnowy poawaryjnej w napowietrznych sieciach rozdzielczych. Politechnika Śląska. Zeszyty Naukowe Nr 614 (rozprawa habilitacyjna). Gliwice 1979 r. (stron 98)
  2. Popczyk J. Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze. Politechnika Śląska. Skrypty uczelniane Nr 948. Gliwice 1980 r. (stron 234)
  3. Popczyk J. Elektroenergetyczne układy przesyłowe. Politechnika Śląska. Skrypty uczelniane Nr 1196. Gliwice 1984 r. (stron 177)
  4. Horak J., Popczyk J. Eksploatacja elektroenergetycznych sieci rozdzielczych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 1985 r. (stron 324)
  5. Popczyk J., Żmuda K. Sieci elektroenergetyczne – ocena staniu i optymalizacja według podejścia probabilistycznego. Politechnika Śląska. Skrypty uczelniane Nr 1612. Gliwice 1991 r. (stron 412)
  6. Popczyk J. Modele probabilistyczne w sieciach elektroenergetycznych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 1991 r. (stron 252)
  7. Popczyk J. Szok przyszłości w doświadczeniu elektroenergetyków. Rozdział 1 w książce Problemy systemów elektroenergetycznych – Polska Akademia Nauk, Komitet Elektrotechniki. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 2002 r. (strony 13 do 58)
  8. Popczyk, redakcja. Bezpieczeństwo elektroenergetyczne w społeczeństwie postprzemysłowym na przykładzie Polski. Współautorzy: J. Popczyk, E. Siwy, K. Żmuda, R. Korab, H. Kocot. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2009 r. (stron 246)
  9. Popczyk J. Energetyka rozproszona – od dominacji energetyki w gospodarce do zrównoważonego rozwoju, od paliw kopalnych do energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Wydawca: Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki. Warszawa 2011 r. (stron 194)
  10. Popczyk J. Synergetyka. Przegląd Elektrotechniczny 2011 r. nr 6. (strony 6 do 16)
  11. Popczyk J. Energetyka prosumencka – o dynamice interakcji dwóch trajektorii rozwoju w energetyce: pomostowej/zstępującej i nowej/wstępującej. Publikacja Europejskiego Kongresu Finansowego. Wydawca: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Sopot 2014 r. (stron 92)
  12. Popczyk J. Transformacja energetyki. Paradygmatyczny triplet i mapa oraz trajektoria. Śląskie Wiadomości Elektryczne (cz. 1 i 2 – wrzesień 2018 r., strony 4 do 16; cz.3 – styczeń 2019, strony 9 do 14). W całości został opublikowany w wydawnictwie okolicznościowym SEP: 65 lat Oddziału Gliwickiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1953-2018. Gliwice 2018 r. W całości został opublikowany także jako Raport (11) BPEP na stronie www.ppte2050.pl oraz na Portalu CIRE www.cire.pl. Listopad 2018 r.
  13. Popczyk J. Seria siedmiu artykułów na temat transformacji energetyki w trybie innowacji przełomowej do elektroprosumeryzmu w Biuletynie Powszechna Platforma Transformacyjna Energetyki 2050. Energetyka 5/2020, 7/2020, 1/2021, 7/2021, 1/2022, 8/2022, 4/2023. (łącznie 126 stron)
  14. Popczyk J. Seria pięciu artykułów na temat transformacji energetyki w trybie innowacji przełomowej do elektroprosumeryzmu w Biuletynie Rynki Elektroprosumeryzmu. Energetyka 11/2020, 4/2021, 10/2021, 5/2022, 11/2022. (łącznie 71 stron)
  15. Popczyk J., Krzykawski M. Rozdział 16 (Niskoentropijny elektroprosumeryzm: transformacja energetyczna, złożoność, oświecenie) w książce Gospodarka i entropia. Jak wyjść z kryzysu? Redakcja naukowa: Jerzy Hausner, Michał Krzykawski. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2023 r.